Ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra LỜI KÊU GỌI THI ĐUA ÁI QUỐC, trực tiếp phát động phong trào. Từ đó, phong trào thi đua yêu nước trở thành nguồn động lực khơi dậy tinh thần yêu nước của toàn dân, tạo nên sức mạnh tinh thần và vật chất vô cùng to lớn, đưa cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác hết sức vẻ vang.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước là sự vận dụng sáng tạo quy luật tiến hoá của xã hội loài người và tâm lý cầu tiến bộ của con người vào thực tiễn Việt Nam. Dân tộc ta trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước đã hun đúc nên những truyền thống quý báu: Truyền thống yêu nước, anh hùng, bất khuất không chịu cúi đầu trước giặc ngoại xâm; truyền thống cần cù, năng động, sáng tạo trong lao động; truyền thống đoàn kết, nhân ái, thủy chung với đồng chí, bạn bè… Những truyền thống tốt đẹp, tinh hoa văn hóa của dân tộc Việt Nam đã được khơi dậy qua các phong trào thi đua yêu nước phù hợp với nhiệm vụ chính trị của từng thời kỳ cách mạng.

Trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thi đua yêu nước là mỗi người hãy làm tốt những việc làm cụ thể hàng ngày trên cương vị công tác của mình. “Bổn phận của người dân Việt Nam, bất kỳ sĩ, nông, công, thương, binh, bất kỳ làm việc gì, đều cần phải thi đua nhau: Làm cho mau, làm cho tốt, làm cho nhiều… Cách làm là: dựa vào lực lượng của dân, tinh thần của dân, để gây: Hạnh phúc cho dân”. 

Trong thơ chúc Tết năm Kỷ Sửu (1949), Người viết: “Người người thi đua, ngành ngành thi đua, ngày ngày thi đua”. Người coi việc thi đua yêu nước là công việc của toàn dân, cần có sự liên kết mọi lực lượng của dân tộc ở mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và “Thi đua không phải là một việc làm nhất thời mà là công việc lâu dài và rộng khắp”.

Người lưu ý, để đảm bảo phong trào thi đua thắng lợi vẻ vang, cần có hai điều: Một là cán bộ và công nhân phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, ý thức trách nhiệm và tinh thần làm chủ tập thể; hai là kế hoạch 10 phần thì biện pháp 20 phần và quyết tâm 30 phần. Những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mang tính thời sự, đúng trong mọi hoàn cảnh và dẫn đường cho cách thức phát động, tổ chức thực hiện các phong trào thi đua yêu nước.
 
Để phát huy vai trò, tác dụng của thi đua yêu nước đối với sự nghiệp đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, động viên các tầng lớp nhân dân phát huy truyền thống yêu nước, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trong từng thời kỳ, ngày 04/03/2008, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 258/QĐ-TTg về việc lấy ngày 11 tháng 6 hàng năm làm Ngày truyền thống Thi đua yêu nước.

Đối với ngành công tác dân tộc, xuất phát từ đặc thù gắn bó với vùng miền núi, dân tộc, vùng sâu, vùng xa, biên giới, đặc biệt khó khăn, nơi đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, những năm qua, Ban Cán sự Đảng và Lãnh đạo Ủy ban luôn quan tâm phát động và tổ chức thực hiện các phong trào thi đua, coi đây là giải pháp quan trọng quyết định hiệu quả công tác của ngành. Hàng năm, Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Ủy ban đã tập trung lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của ngành thông qua phát động các phong trào thi đua lập thành tích kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, của dân tộc và ngày truyền thống thành lập ngành cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực công tác dân tộc (3/5/1946). Huân chương Sao vàng-danh hiệu thi đua cao quý nhất của Đảng và Nhà nước ta tặng thưởng cho Ủy ban Dân tộc tại Đại hội đại biểu toàn quốc các dân tộc thiểu số Việt Nam lần thứ nhất (năm 2010) là sự ghi nhận, đánh giá của Đảng, Nhà nước đối với những đóng góp to lớn của các thế hệ cán bộ làm công tác dân tộc qua các thời kỳ. 

Năm 2012, mặc dù đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, song thông qua các phong trào thi đua, nhiều nhiệm vụ của ngành được hoàn thành với tiến độ nhanh hơn năm trước. Các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các chương trình, chính sách đối với vùng miền núi, dân tộc được triển khai kịp thời. Các chính sách dân tộc tiếp tục được sửa đổi, bổ sung, xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả. Công tác cải cách hành chính có bước chuyển biến cơ bản, chất lượng, hiệu quả công tác được nâng lên. Bộ máy cơ quan công tác dân tộc tiếp tục được kiện toàn phù hợp. Đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là ở vùng đặc biệt khó khăn, biên giới cơ bản ổn định, an ninh chính trị-xã hội được giữ vững. 

Đất nước đã vào xuân 2013. Trong không khí hân hoan mừng xuân, mừng đất nước đổi mới, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta phấn khởi kỷ niệm 83 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh (3/2/1930-3/2/2013) và 65 năm ngày Bác Hồ ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948-11/6/2013). 

Mùa xuân nhớ Bác - Người sáng lập và rèn luyện Đảng ta; trong bối cảnh thời cơ, thách thức đan xen nhau như hiện nay, càng cần tiếp tục vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước, coi đó là giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Ngay trong những ngày đầu năm mới 2013, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ thị các Bộ, ngành, địa phương tổ chức phát động các phong trào thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 65 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc-Ngày truyền thống thi đua yêu nước (11/6/1948-11/6/2013). Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phát động các phong trào thi đua bám sát các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách của ngành, lĩnh vực, cơ quan, đơn vị, địa phương ngay từ đầu năm 2013, gắn với tổng kết việc thực hiện nhiệm vụ năm 2012. Các hoạt động kỷ niệm 65 năm ngày Bác Hồ ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc được tổ chức bằng các hình thức thích hợp, tiết kiệm, kết hợp với việc gặp mặt, biểu dương, tôn vinh các điển hình tiên tiến, các nhân tố mới trong phong trào thi đua yêu nước và trong “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” của cơ quan, đơn vị, địa phương nhân kỷ niệm ngày sinh của Bác (19/5/2013) và Ngày truyền thống Thi đua yêu nước (11/6/2013). Thông qua các phong trào thi đua yêu nước, các Bộ, ngành, địa phương chủ động phát hiện, khen thưởng hoặc trình cấp có thẩm quyền khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích; chú trọng khen thưởng xứng đáng cho các cá nhân trực tiếp công tác, chiến đấu, lao động, học tập; khen thưởng tập thể nhỏ có nhiều thành tích; phát hiện nhân tố mới xuất hiện từ các phong trào thi đua để khen thưởng. 

Mùa xuân nhớ lời Bác dạy, thấm nhuần tư tưởng thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn ngành công tác dân tộc quyết tâm thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ trọng tâm của năm 2013 mà trọng tâm là tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, các Nghị quyết, kết luận Hội nghị Trung ương Đảng (khóa XI); tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về Công tác Dân tộc và Kết luận 57-KL/TW của Bộ Chính trị ngày 03/11/2009; Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Nghị quyết của Chính phủ chỉ đạo, điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2013 nhằm đẩy mạnh xóa đói, giảm nghèo, nâng cao mức sống của đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa đặc biệt khó khăn. 

Mùa xuân, sức bật mới căng tràn. Mỗi người hãy cùng nhân lên sức mạnh nội sinh của đất nước, của dân tộc bằng những việc làm thiết thực hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước.

TẠP CHÍ DÂN TỘC