Chấn chỉnh, khắc phục tình trạng trên, Huyện ủy Mường Khương đã ban hành Nghị quyết số 04/NQ-HU về “Cải tạo một số tập quán lạc hậu, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang; bảo đảm vệ sinh môi trường và chống thả rông gia súc giai đoạn 2012 - 2015”, với chỉ tiêu: 100% thôn bản, tổ dân phố xây dựng và tổ chức thực hiện quy ước, hương ước về nếp sống văn hóa và các quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang; không cưới tảo hôn, kết hôn cùng hoặc cận huyết thống; không thách cưới cao; không tổ chức đám cưới dài ngày; không để người chết trong nhà quá thời gian quy định; 100% hộ gia đình có chuồng trại nuôi, nhốt gia súc, trong đó 100% hộ gia đình ở vùng thấp, 80% hộ gia đình ở vùng cao có chuồng trại hợp vệ sinh; không còn hộ thả rông gia súc; 100% hộ hàng ngày vệ sinh nhà cửa sạch sẽ; 100% thôn bản, tổ dân phố hàng tuần thực hiện tổng vệ sinh; 100% hộ gia đình ở vùng thấp và 70% hộ gia đình ở vùng cao có nhà vệ sinh đảm bảo.

Để đạt được những chỉ tiêu đó, Huyện ủy đã chỉ đạo cấp ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức đoàn thể trong hệ thống chính trị tổ chức các buổi tuyên truyền về cải tạo phong tục, tập quán đến từng cán bộ, hội viên tại cơ sở; các hội viên này tiếp tục tuyên truyền đến người dân trong các cuộc họp thôn, bản. Xây dựng quy ước, hương ước phù hợp trong các thôn, bản, tổ dân phố, gắn với những quy định cụ thể về xử lý vi phạm và vận động nhân dân ký cam kết thực hiện. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện Mường Khương chủ động chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc các xã, thị trấn tổ chức thực hiện có hiệu quả nội dung Nghị quyết với các nội dung chủ yếu đó là: không tảo hôn, lấy vợ, lấy chồng cùng hoặc cận huyết thống; không thách cưới cao, ăn uống nhiều bữa, dài ngày; không để người chết trong nhà quá 48 giờ và phải cho người chết vào quan tài; không bói toán, cúng ma khi có người ốm; không cấm bang, kiêng kỵ những ngày theo suy nghĩ là “ngày xấu” và không thả rông gia súc. Tích cực lao động phát triển kinh tế; thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy ước, hương ước, các quy định của địa phương; giúp đỡ gia đình khó khăn hoạn nạn, người già, trẻ em cô đơn không nơi nương tựa; học tập để nâng cao trình độ mọi mặt, không để con cháu thất học; tham gia Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư", thực hiện tốt việc cải tạo hủ tục trong đám cưới, đám tang và lễ hội, tích cực làm công tác từ thiện nhân đạo và công tác hoà giải ở cơ sở, xây dựng nếp sống văn minh, lành mạnh, tiết kiệm trong việc cưới, việc tang và lễ hội.

Sau 2 năm thực hiện Nghị quyết, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “nhà sạch, vườn đẹp” và các phong trào văn hóa, văn nghệ do các tổ chức, đoàn thể phát động gắn với xây dựng nông thôn mới đã được triển khai đồng bộ, rộng khắp. Mỗi người dân đã tự giác chỉnh trang nhà cửa, sân, vườn, nhà vệ sinh, chuồng, trại nuôi, nhốt gia súc, gia cầm; thường xuyên vệ sinh đường làng, ngõ xóm...

Các hủ tục lạc hậu trong việc cưới, việc tang dần được khắc phục. Cơ bản các cặp kết hôn đều đăng ký theo quy định của pháp luật; tình trạng hôn nhân cận huyết thống không còn, các tục thách cưới cao, nghi lễ cưới xin rườm rà, mang tính gả bán dần được xóa bỏ. Lễ cưới được tổ chức nhanh gọn, không ảnh hưởng đến giao thông và an ninh trật tự công cộng.

Về việc tang: 98% đám tang thực hiện đúng quy định. Tang lễ được tổ chức nghiêm trang, chu đáo, tiết kiệm, đảm bảo vệ sinh môi trường, không ăn uống linh đình, các ban nhạc hiếu hoạt động đúng thời gian quy định, sử dụng tang phục, cờ tang theo đúng phong tục truyền thống, thực hiện nghiêm túc quy định không để người chết trong nhà quá 48h.

Một điểm nổi bật trong thực hiện Nghị quyết 04/NQ-HU của Huyện uỷ, đó là Mặt trận Tổ quốc các cấp đã phối hợp với các ngành chức năng vận động nhân dân tích cực tham gia phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc; phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và thực hiện Chỉ thị 48 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới. Trong Chương trình xây dựng nông thôn mới, Mặt trận Tổ quốc huyện đã triển khai thành phong trào, phát huy nội lực trong dân để thực hiện. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân hiến đất, tham gia làm đường giao thông và các công trình phúc lợi phục vụ an sinh xã hội. Mỗi xã đều linh hoạt gắn tiêu chí về văn hóa với thực hiện Nghị quyết 04/NQ-HU của Huyện ủy để xây dựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, phong phú, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Với chủ trương đúng, hợp lòng dân, Nghị quyết 04/NQ-HU là động lực để đồng bào các dân tộc thi đua phát triển kinh tế, xây dựng làng, bản văn hóa, đưa Mường Khương ngày càng phát triển.

Trọng Khôi
Huyện ủy Mường Khương - Lào Cai
(Tạp chí Dân tộc số 168, tháng 12/2014)
[NNL: DH]