Ngày đầu “khai sinh”, Toà soạn chỉ có 3 cán bộ và đều là lãnh đạo cấp phòng trở lên, cơ sở vật chất thiếu thốn, khó khăn bộn bề.

Được soi đường bởi khát vọng phải có tên trên bản đồ “thương hiệu” của báo chí cách mạng Việt Nam, 15 năm qua, các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, viên chức, người lao động đã không ngừng nỗ lực cố gắng, chung tay góp sức xây dựng Tạp chí Dân tộc ngày càng lớn mạnh. Về cơ cấu tổ chức, Tạp chí Dân tộc hiện có 4 phòng, tăng gấp đôi so với ngày đầu thành lập. Đội ngũ cán bộ tăng gấp 9 lần, hầu hết có trình độ đại học; 20% có trình độ tiến sĩ, thạc sĩ hoặc đang học thạc sĩ trở lên; đã có cán bộ là người dân tộc thiểu số có trình độ thạc sĩ về công tác tại Toà soạn, khắc phục triệt để tình trạng "trắng" cán bộ có trình độ cao, cán bộ là người dân tộc thiểu số.

 Về hoạt động chuyên môn nghiệp vụ: Tạp chí Dân tộc luôn trong danh sách được lựa chọn ấn phẩm trong diện Nhà nước cấp không thu tiền tham gia theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Chất lượng ấn phẩm được độc giả là các nhà hoạt động chính trị, nhà quản lý ở Trung ương và địa phương, nhà khoa học và những người quan tâm đến vấn đề dân tộc, công tác dân tộc, chính sách dân tộc đánh giá cao. Ngày 9/9/2009, nhân kỷ niệm 10 năm ra số đầu, Tạp chí Dân tộc vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Từ năm 2010 đến 2013, Tạp chí Dân tộc hai lần được Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc tặng Cờ Thi đua tiêu biểu xuất sắc; hai lần được nhận Bằng khen của Uỷ ban Dân tộc. Liên tiếp trong hai năm 2012 - 2013, Chi hội Nhà báo Tạp chí Dân tộc được Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong hoạt động nghiệp vụ. Các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội của Tạp chí thường xuyên duy trì hoạt động, đạt nhiều thành tích và được cấp trên khen thưởng, đánh giá cao.

Uy tín của một toà soạn không chỉ đo đếm bởi những thành tích trong hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, số lượng phát hành, phạm vi ảnh hưởng của thông tin, mức độ đón nhận của độc giả, mà còn được đánh giá qua những việc làm cống hiến cho xã hội. Tạp chí Dân tộc có chức năng quan trọng nhất là nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, phản biện xã hội về chủ trương, đường lối, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước; về cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Để thực hiện tốt chức năng chính, Tạp chí Dân tộc cần phải đảm nhận những chức năng khác, trong đó có chức năng xã hội. Về phương diện này, Tạp chí Dân tộc được Uỷ ban Dân tộc tạo cho một cơ chế pháp lý thông thoáng để tham gia vào các hoạt động xã hội nhằm mục tiêu vừa góp phần chia sẻ khó khăn với đồng bào dân tộc thiểu số, vừa tạo cơ hội giúp Toà soạn mở rộng vị thế, thậm chí tạo nguồn thu, từng bước tự chủ một phần theo quy định. Tại khoản 7, Điều 2, Quyết định số 146/QĐ-UBDT, ngày 29/3/2003 của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Tạp chí Dân tộc nhiệm kỳ 2011 - 2016 quy định "Tổ chức các hoạt động phát hành, quảng cáo, thông tin tuyên truyền; tổ chức và tham gia các sự kiện, hoạt động xã hội nhằm hỗ trợ đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo quy định".

Phát huy cơ chế được lãnh đạo Uỷ ban Dân tộc trao và trước yêu cầu phải nâng tầm vị thế, tìm thêm hướng phát triển mới cho đơn vị, từ năm 2013 trở lại đây, Tạp chí Dân tộc đã tích cực tìm kiếm đối tác, đẩy mạnh tổ chức sự kiện cùng các hoạt động xã hội trên nguyên tắc tuân thủ quy định của pháp luật và đảm bảo tôn chỉ, mục đích, bước đầu thu được những thành công. Đầu tiên phải nhắc đến đó là nhân dịp tết Nguyên đán cổ truyền 2014 của dân tộc, Tạp chí Dân tộc cùng với các nhà tài trợ đã quyên góp, vận động được hơn 300 suất quà (gồm: gạo, nhu yếu phẩm, vật dụng sinh hoạt, sách, vở, đồ dùng học tập, trị giá gần 100 triệu đồng) tặng đồng bào dân tộc thiểu số, giáo viên và học sinh nghèo trường Tiểu học xã Châu Thắng, huyện miền núi Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An. 

Tiếp đó, liên tục trong thời gian 1 tháng (từ 25/4 - 27/5/2014), Tạp chí Dân tộc cùng đối tác là Tổng Công ty Viễn thông Quân đội (Viettel) tổ chức 2 sự kiện lớn: Ngày hội bản làng "Sắc xuân Tây Bắc" dành cho đồng bào các dân tộc 6 tỉnh Tây Bắc tại thị trấn du lịch Sa Pa, tỉnh Lào Cai và Ngày hội buôn làng "Âm vang Đại ngàn" dành cho đồng bào các dân tộc 5 tỉnh Tây Nguyên tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Hai sự kiện này diễn ra đúng vào thời điểm Đảng ta tiến hành tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khoá VIII, đồng thời các địa phương đẩy mạnh triển khai Chiến lược và Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020 nên có ý nghĩa chính trị, văn hoá, xã hội sâu sắc. Lấy đồng bào các dân tộc làm trung tâm, nét đẹp cuộc sống lao động, sản xuất, sinh hoạt thường ngày của đồng bào làm chất liệu, với nhiều điểm nhấn thú vị, hai sự kiện đã trở thành ngày hội văn hoá, tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc, Tây Nguyên. Hàng chục nghìn đồng bào các dân tộc cuồng nhiệt, say mê trong các hoạt động đã góp phần hoàn thành ý nguyện của Ban Tổ chức là biến lễ hội thành nơi hội tụ, toả sáng, tôn vinh bản sắc văn hoá độc đáo, phong phú của cộng đồng các dân tộc thiểu số nói chung, đồng bào các dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc, Tây Nguyên nói riêng.

 Nhân ngày "Vì trẻ em đường phố", với chủ đề "Vì trẻ em dân tộc thiểu số" do Tập đoàn Bảo hiểm AVIVA của Vương Quốc Anh khởi xướng, ngày 12/4/2014, Tạp chí Dân tộc phối hợp với Công ty Bảo hiểm Nhân thọ Viettin Aviva tổ chức trao tặng quà tài trợ cho trẻ em nghèo dân tộc thiểu số trường Tiểu học xã Cẩm Đàn, huyện miền núi đặc biệt khó khăn Sơn Động, tỉnh Bắc Giang. Quà tặng gồm 12 chiếc quạt, máy lọc nước, tủ gỗ, giá sách, đồ chơi trẻ em, sách, vở, cặp… tổng trị giá gần 100 triệu đồng. 

Trong suy nghĩ, tình cảm của các bên tham gia phối hợp tổ chức sự kiện, hoạt động xã hội, Tạp chí Dân tộc là một đối tác nghiêm túc, chân thành, nhân văn, giàu ý tưởng, có trách nhiệm và có thể hợp tác lâu dài. Đó là cơ sở niềm tin chiến lược để từ nay đến cuối năm, Tạp chí Dân tộc ấp ủ cùng đối tác tiếp tục triển khai thực hiện một số sự kiện, hoạt động xã hội: Chương trình giao lưu nghệ thuật "Nghĩa tình Tây Bắc" nhân kỷ niệm 10 năm thành lập Ban Chỉ đạo Tây Bắc, trao quà từ thiện tết cổ truyền 2015, đồng thời bàn hướng triển khai những chương trình mang tính chất “dài hơi” như: Giải thưởng Hoa ban tôn vinh doanh nghiệp có nhiều công lao đóng góp cho vùng Tây Bắc, hoạt động thiện nguyện dành cho đồng bào dân tộc thiểu số…

Với những việc đã và sẽ làm, năm 2014 là năm đột phá trong công tác tổ chức sự kiện, hoạt động xã hội của Tạp chí Dân tộc. Ở tuổi 15, Tạp chí Dân tộc không chỉ chững chạc về chất lượng chuyên môn, củng cố vững chắc vị thế là cơ quan báo chí hàng đầu tuyên truyền về công tác dân tộc, chính sách dân tộc mà còn tự tin theo đuổi hướng phát triển mới - tổ chức sự kiện và hoạt động xã hội. Tăng cường hoạt động xã hội không vì mục đích lợi nhuận là hình thức tri ân của Tạp chí Dân tộc đối với vùng dân tộc thiểu số, miền núi - nơi từng chở che, là cái nôi của cách mạng. Đẩy mạnh tổ chức sự kiện không chỉ nâng tầm vị thế mà còn góp phần để Tạp chí Dân tộc có thêm nguồn thu - một mục tiêu mà hiện nay, tất cả các cơ quan báo chí đều phải rất quan tâm, chú ý đạt được nhằm cải thiện, nâng cao đời sống cho cán bộ và tái đầu tư trang thiết bị phục vụ yêu cầu công việc.

 Đáp ứng yêu cầu hội nhập với xu thế phát triển của nền báo chí hiện đại và xây dựng hình ảnh một Tạp chí Dân tộc năng động, sáng tạo, đang cố gắng thực thi tốt nhất trách nhiệm xã hội của mình với đồng bào dân tộc thiểu số đang là cái đích hướng tới của toà soạn trong giai đoạn phát triển mới. Đường đi còn nhiều chông gai nhưng chắc chắn sẽ thành công bởi hợp xu thế, quy luật vận động và có sự ủng hộ của Lãnh đạo Uỷ ban Dân tộc, sự phối hợp của các Vụ, đơn vị, sự tin cậy của các đối tác và sự đồng lòng, chung sức của tập thể cán bộ, viên chức, người lao động trong Toà soạn.

Tuổi 15 đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của Tạp chí Dân tộc. Trang sử mới đang mở ra chờ chúng tôi viết tiếp…

ThS. Nguyễn Quang Hải
Tổng Biên tập Tạp chí Dân tộc