Nửa đầu năm 2014, Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Ủy ban tập trung chỉ đạo xây dựng các chương trình, đề án, chính sách trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Đã hoàn thành 2 đề án, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1409/QĐ-TTg ngày 26/6/2014 thay thế Quyết định số 30/2007/QĐ-TTg về Danh sách xã vùng khó khăn và Đề án thành lập Học viện Dân tộc gửi Bộ Giáo dục - Đào tạo. Các đề án còn lại đang triển khai thực hiện.

Ủy ban Dân tộc đã tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 495/QĐ-TTg ngày 8/4/2014 về việc điều chỉnh, bổ sung phê duyệt danh sách xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư của Chương trình 135 năm 2014, 2015; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc công nhận bổ sung thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc, miền núi giai đoạn 2012 - 2015 vào diện đầu tư của Chương trình 135. Đôn đốc các Bộ, ngành hoàn thiện, ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện chính sách dân tộc; hướng dẫn, giải đáp tháo gỡ khó khăn, bất cập, vướng mắc của địa phương trong quá trình thực hiện chính sách. Xây dựng và ban hành Thông tư liên tịch hướng dẫn thực hiện chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số; chỉ đạo xây dựng thông tư quy định, hướng dẫn chế độ thông tin báo cáo về công tác dân tộc, hướng dẫn quy trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật, xét xã, thôn bản hoàn thành Chương trình 135...

Tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ khoa học công nghệ và điều tra cơ bản phục vụ hiệu quả nhiệm vụ chính trị, trọng tâm là đề tài cấp Bộ "Nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn quản lý nhà nước về công tác dân tộc sau thời kỳ đổi mới, đề xuất quan điểm, định hướng, giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về công tác dân tộc trong thời gian tới" bước đầu đã tham gia, cung cấp nhiều luận điểm quan trọng với Hội đồng Lý luận Trung ương về công tác dân tộc, đóng góp xây dựng nội dung văn kiện Đại hội Đảng khóa XII. Tăng cường công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng; thực hiện công tác pháp chế, tuyên truyền phổ biến pháp luật; đẩy mạnh hợp tác quốc tế về công tác dân tộc; hoàn thiện công tác tổ chức cán bộ, cải cách hành chính, thực hành tiết kiệm; hướng dẫn tổ chức Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số cấp tỉnh, huyện lần thứ II…

Thực hiện Nghị định 05/2011/NĐ-CP về công tác dân tộc; Chiến lược và Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020, hiện nay, đã có 16 Bộ, ngành, cơ quan Trung ương, 8 tỉnh xây dựng kế hoạch hành động triển khai Chiến lược công tác dân tộc, đề xuất xây dựng hàng chục đề án và nhiệm vụ như: Đề án xây dựng cầu dân sinh đảm bảo an toàn giao thông, phát triển mạng lưới chợ, chương trình cấp điện nông thôn, giáo dục giá trị văn hóa dân tộc cho học sinh dân tộc thiểu số, tăng cường sỹ quan lực lượng vũ trang xuống các xã trọng điểm, các xã biên giới. Các Ban Chỉ đạo Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam bộ tích cực phối hợp với Ủy ban Dân tộc trong việc kiểm tra đôn đốc, kiểm tra, chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện công tác dân tộc; ban hành nhiều chương trình công tác, kế hoạch cụ thể nhằm tham mưu có hiệu quả giải quyết những vấn đề nổi cộm như: di cư tự do, giao đất, giao rừng cho dân, hoạt động tôn giáo trái pháp luật, công tác cán bộ, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở. Cấp ủy, chính quyền các tỉnh vùng dân tộc tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân tộc, đồng thời ban hành nghị quyết chuyên đề về chính sách dân tộc, tăng thêm nguồn lực và thực hiện nhiều giải pháp có hiệu quả về công tác xóa đói giảm nghèo của địa phương.

Trước sự việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng thềm lục địa của nước ta, Lãnh đạo Ủy ban Dân tộc đã kịp thời có công văn gửi Ủy ban nhân dân, Ban Dân tộc các tỉnh bám sát địa bàn cơ sở, nắm chắc tình hình thực tế, tâm tư, nguyện vọng của đồng bào dân tộc, vùng biên giới; tuyên truyền, vận động đồng bào không vi phạm pháp luật, không nghe theo kẻ xấu, giữ gìn an ninh trật tự, tăng cường đoàn kết, góp phần cùng cả nước bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác dân tộc 6 tháng đầu năm còn những hạn chế: công tác tham mưu, đề xuất một số đề án, chính sách chưa sát thực tế, thiếu tính khả thi, không cân đối được nguồn lực, có đề án còn bỏ sót dẫn đến tình trạng phải điều chỉnh, bổ sung, xin lùi thời gian hoặc không thực hiện. Hướng dẫn thực hiện một số chính sách còn chậm, có nội dung chưa phù hợp; một số bất cập, vướng mắc trong tổ chức thực hiện chính sách chưa được giải quyết, tháo gỡ kịp thời; tiến độ thực hiện nhiệm vụ của một số Vụ, đơn vị còn chậm, chưa đạt kế hoạch...

Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém là do năm 2014, kinh tế nước ta còn nhiều khó khăn, xảy ra nhiều sự việc phức tạp, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội. Chính phủ phải tập trung nguồn lực ổn định kinh tế vĩ mô, an ninh quốc phòng, an sinh xã hội nên nguồn lực cho các chính sách dân tộc tuy được ưu tiên nhưng còn thấp so với kế hoạch được duyệt. Công tác chỉ đạo, điều hành của một số Vụ, đơn vị chưa quyết liệt. Một số Bộ, ngành, địa phương chưa coi trọng đúng mức vị trí, vai trò công tác dân tộc, thể hiện trong công tác chỉ đạo, điều hành, xây dựng ban hành chính sách dân tộc, tham mưu bố trí nguồn lực, tổ chức thực hiện chính sách dân tộc, công tác cán bộ dân tộc. Quy trình, thủ tục hành chính xây dựng chính sách và tham gia ý kiến, xử lý văn bản hiện nay còn nhiều bất cập nhưng chưa có cơ chế giải quyết dẫn đến ban hành chính sách, văn bản hướng dẫn chậm. Chưa có hệ thống cơ sở dữ liệu về công tác dân tộc để cung cấp, tra cứu thông tin phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành, xây dựng đề án, chính sách. Bộ máy làm công tác dân tộc ở một số địa phương còn yếu, chưa được cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm kiện toàn đúng mức…

Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Ủy ban Dân tộc yêu cầu các Vụ, đơn vị tập trung rà soát nhiệm vụ được giao, làm rõ những việc đã hoàn thành, những việc còn dở dang; phân tích, đánh giá, có giải pháp khắc phục ngay yếu kém, kiên quyết không để sót việc hoặc không hoàn thành nhiệm vụ năm 2014. Những vụ, đơn vị nào liên tiếp 2 năm không hoàn thành nhiệm vụ thì lãnh đạo phải từ chức. Song song với việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm 2014, theo Quyết định số 600/QĐ-UBDT, các Vụ, đơn vị khẩn trương triển khai quyết định điều chỉnh, bổ sung nhiệm vụ 6 tháng cuối năm; đồng thời xây dựng kế hoạch công tác năm 2015 đảm bảo thời gian quy định. Lãnh đạo các Vụ, đơn vị chịu trách nhiệm trước Ban Cán sự Đảng, lãnh đạo Ủy ban về chất lượng xây dựng kế hoạch công tác năm 2015.

Hà Hường
(Tạp chí Dân tộc số 163, tháng 7/2014)
[NNL: DTH]