Xóm Khe Quân, xã Văn Lăng - huyện Đồng Hỷ là huyện miền núi vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh Thái Nguyên trước đây được hưởng lợi từ Chương trình 135/CP. Xóm có 128 hộ với gần 600 nhân khẩu, trong đó có 118 hộ là người dân tộc thiểu số (chủ yếu là đồng bào dân tộc Nùng). Xa trung tâm huyện và xã, lại thường bị chia cắt vào mùa mưa lũ nên gây rất nhiều trở ngại, khó khăn cho người dân.

Từ thực tế của địa phương chi bộ cùng trưởng xóm đã họp bàn và thống nhất huy động bà con đóng góp xây cầu. Đến nay cây cầu đã đã khánh thành và đưa vào sử dụng, kịp thời đáp ứng nhu cầu đi lại của bà con trong mùa mưa lũ. Cây cầu trị giá trên 23 triệu đồng, do các hộ dân trong xóm đóng góp tiền của và công sức cùng nhau xây dựng. Bình quân mỗi hộ góp 180 nghìn đồng, ngoài ra, xóm còn vận động được sự ủng hộ của các tổ chức, doanh nghiệp đóng trên địa bàn. Cây cầu có chiều dài hơn 10m, rộng trên 1,5m được xây dựng bằng bê tông khá kiên cố, có lan can và được mở rộng thêm đường dẫn lên cầu cho bà con đi lại an toàn và thuận lợi hơn.

Anh Lục Dân Tiên, Trưởng xóm Khe Quân cho biết, trước đây cứ mỗi lần mưa to, nước lớn, mà đây lại là đoạn suối có độ dốc thấp nên nước ngập rất lâu, người dân không thể đi lại được, bọn trẻ đành phải nghỉ học. Cán bộ xóm và bà con, các em học sinh không thể quên tấm gương anh Vi Văn Hợi, một trong những hộ sống ở đầu cầu lại có mặt để giúp đỡ mọi người. Cứ mỗi lần nước lên, anh lại buộc dây thừng ở hai bên bờ suối rồi đưa từng người vượt qua đoạn nước ngập hoặc giúp họ khiêng xe máy qua, có khi mất cả buổi nhưng anh không hề nhận thù lao của ai. Chính vì thế cây cầu là mong muốn từ rất lâu của bà con Khe Quân. Khi cây cầu đưa vào sử dụng thì câu chuyện giúp dân của anh Hợi chỉ còn là một kỉ niệm đẹp”.

Đây chỉ là một trong những công trình công cộng mới nhất của xóm Khe Quân được xây dựng bằng nguồn xã hội hóa. Trước năm 2009, xóm đã được đầu tư xây dựng điểm trường tiểu học và mầm non để con em trong xóm thuận lợi trong việc học tập. Tuy nhiên, điểm trường được xây cạnh đường đi, lại không có tường rào nên trong giờ ra chơi khi, tan học về, các em dễ gặp tai nạn đáng tiếc. Trước thực trạng đó, xóm đã tổ chức họp, trưng cầu ý kiến người dân và quyết định góp tiền để xây tường rào. Vậy là, chỉ sau một thời gian ngắn, Điểm trường Khe Quân đã có tường rào dài trên 35m, cao 1,5m bao quanh, vừa đảm bảo an toàn cho lũ trẻ, vừa đảm bảo mỹ quan, tạo nên môi trường giáo dục tương đối khang trang, hoàn chỉnh. Năm 2010, xóm còn huy động bà con góp tiền, góp sức để khai thông, mở rộng và hạ độ cao đèo Khe Quân nối liền sang chợ Hích (xã Tân Long). Thay vì trước đây, bà con đi bộ còn khó thì đến nay, ô tô đã đi lại dễ dàng. Không những vậy, bà con trong xóm còn góp tiền để thuê máy xúc, san lấp mặt bằng, chuẩn bị nâng cấp, làm lại nhà văn hóa của xóm cho khang trang hơn. Từ nhiều năm nay, xóm Khe Quân được xã giao quản lý, sử dụng trên 1 ha rừng sản xuất. Với diện tích này, xóm đã huy động người dân trồng được trên 1.500 cây keo, hiện nay đã được 5 tuổi và chỉ khoảng 2 năm nữa là đến tuổi khai thác, ước tính xóm sẽ có trên 60 triệu đồng. Từ nguồn quỹ này, khi muốn thực hiện các công trình phúc lợi khác, bà con sẽ không phải đóng góp nữa.

Việc vận động bà con cùng chung tay, góp sức xây dựng xóm làng, thực hiện các công trình phúc lợi, đời sống của người dân xóm Khe Quân cũng từng bước được nâng lên. Việc đưa giống cây trồng, vật nuôi, phân bón và chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật đến với bà con đã dễ dàng thuận lợi hơn. Bà con có tinh thần giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong cuộc sống. Do đó, tỷ lệ hộ nghèo của xóm giảm nhanh qua các năm. Năm 2010, toàn xóm có 22 hộ thoát nghèo, năm 2011 là 18 hộ. Hiện nay, xóm còn 36 hộ nghèo và 5 hộ cận nghèo. Năm 2012, phấn đấu giảm ít nhất còn 8 hộ nghèo của xóm.

Tìm hiểu về “bí quyết” để tập hợp được sức mạnh của đông đảo bà con, anh Lô Minh Chiến, Bí thư Chi bộ thôn cho biết: “Chúng tôi nghĩ rằng, quan trọng nhất là sống gần gũi với bà con, luôn lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của họ. Bên cạnh đó là tinh thần trách nhiệm, gắn bó bó với quê hương, và tinh thần dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm của những người đứng đầu. Anh cho biết thêm, khi làm bất kì công việc phải công khai, minh bạch, dân chủ để dân tin tưởng làm theo”.

Một điều dễ nhận thấy là đội ngũ cán bộ xóm Khe Quân đều còn trẻ và năng động, họ là những người đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự với Tổ quốc và sớm đứng trong hàng ngũ của Đảng. Nên được bà con rất tin tưởng, ủng hộ và các anh đã vinh dự được bầu làm đại biểu Hội đồng nhân dân xã Văn Lăng. Phát huy truyền thống của Bộ đội Cụ Hồ, với tấm lòng và trách nhiệm của người con với quê hương. Những việc các anh đã và đang làm, ngay tại quê hương cùng tinh thần đoàn kết, sự nỗ lực phấn đấu vượt qua đói nghèo của người dân nơi đây tin rằng Khe Quân sẽ còn đạt được nhiều thành quả và phát triển bền vững trong xây dựng nông thôn mới ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Minh Nguyễn