Ông Đỗ Thanh Nam, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần cao su Sa Thầy cho biết, cuối năm 2006, thực hiện chủ trương của Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, Công ty Cổ phần cao su Sa Thầy được thành lập với nhiệm vụ là trồng mới cây cao su trên địa bàn xã Mô Rai. Đây là khu vực biên giới giáp với Campuchia dài 110 km với diện tích tự nhiên hơn 1500km2 (được so sánh tương đương với diện tích của tỉnh Thái Bình). Ông Nam tâm sự: “Đây là một nhiệm vụ rất nặng nề, vất vả vì địa bàn đồi cao, đất đốc, sông suối núi đồi chia cắt, nếu là mùa mưa thì hoàn toàn phải đi bộ. Nhưng công ty chúng tôi xác định đây không đơn thuần chỉ là nhiệm vụ phát triển kinh tế mà còn là góp sức bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, cùng đồng bào các dân tộc Jơ Rai, Rơ Mâm trong xã phát triển kinh tế xã hội, xóa đói giảm nghèo.

Trong 5 năm qua, cán bộ, đảng viên, người lao động công ty đã vượt lên gian khó với sự quyết tâm cao độ, bám trụ vững vàng nơi vùng biên đầy khắc nghiệt này. Từ việc khảo sát đất đai, xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, khai hoang mở đất đến trồng mới, chăm sóc bảo vệ vườn cây cao su. Ngoài ra công ty còn thực hiện tốt công tác dân vận, tuyên truyền, vận động bà con cùng góp sức với công ty. Ông Hoàng Đình Nhiều, Phó Bí thư Chi bộ công ty cho biết, thời điểm bắt đầu trồng mới cao su năm 2007, công ty chỉ trồng được 200 ha vì vô cùng khó khăn về địa hình, về con người. Mặt khác là bà con dân tộc thiểu số chưa quen với công việc mới mẻ này nên hết sức khó khăn. Thiếu lao động, công ty phải đi về tận các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh… tuyển dụng lao động nhưng nghe đến núi rừng Mô Rai là hầu như mọi người đều… dừng bước! Chỉ đến khi cây cao su bén rễ, vươn lên xanh tốt trên những cánh rừng hoang vu ngày trước thì mọi người bắt đầu mới tin, mới nghe “lời cán bộ nói” là đúng. Ông A H'Láo, Phó Bí thư Đảng ủy xã Mô Rai tâm sự: “Lúc đầu bà con dân tộc chúng tôi không ai nghe khi được tuyên truyền về cây cao su. Có người bảo “tôi không tin, trồng cái cây đấy không ra lúa, ra bắp đâu”. Nhưng với sự kiên trì, quyết tâm của cán bộ, đảng viên của công ty, vừa vận động bà con rồi vừa tạm ứng tiền, trả công thỏa đáng cho bà con khi họ tham gia đào hố, khoanh lô, dọn cỏ… để trồng cao su trên những vùng đất mới. Bằng sự kiên trì và cách làm sáng tạo, nên sau gần 5 năm lãnh ấn tiên phong đi mở đất ở núi rừng Mô Rai, thành công của Công ty Cổ phần cao su Sa Thầy là ngoài mong đợi: “Đất không phụ công người, người trả ơn cho đất” - Tổng Giám đốc Đỗ Thanh Nam tâm sự. Từ một đơn vị chỉ vẻn vẹn chỉ hơn chục con người với sự nghiệp hầu như là con số không. Đến nay công ty đã có gần 400 cán bộ, đảng viên, người lao động, trong đó 80% là đồng bào dân tộc Ja Rai, Rơ Mâm. Bà con dân tộc đã xung phong nhận khoán vườn cây và làm công nhân cho công ty. Công ty còn phối hợp với Đồn Biên phòng 707 xây dựng mô hình trình diễn cho 5 hộ người Jơ Rai trồng 32 ha cao su đang phát triển rất tốt. Từ những vùng đất rừng hoang vu, đến nay ở các làng Kênh, làng Xộp, Grập, làng Tang…của xã Mô Rai đã và đang được phủ xanh bởi những vườn cao su thẳng tắp, tươi non. Đến cuối năm 2012, công ty đã trồng được trên 4500 ha, hầu hết là các loại giống cao su mới có năng suất cao như: PB 260, Rim 600, Lai Hoa, RIV11… có khả năng phát triển tốt trên đất rừng biên giới, nơi đồi cao đất dốc này. Theo Tổng Giám đốc công ty Đỗ Thanh Nam thì theo lộ trình đến năm 2013, công ty sẽ định hình khoảng 5500 ha cao su trên vùng biên giới này. Từ năm 2012 trở đi, mỗi năm công ty sẽ trồng mới từ 1000 đến 2000 ha. 

Cây cao su đã bén rễ, kết duyên với bà con đồng bào các dân tộc xã Mô Rai. Ngoài nhiệm vụ trồng cao su, Công ty Cổ phần cao su Sa Thầy còn có nhiệm vụ chính trị rất cơ bản là chăm lo đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số nơi đây. Với hơn 2000 nhân khẩu gồm 11 dân tộc, chủ yếu là đồng bào dân tộc Jơ Rai và Rơ Mâm. Đời sống của bà con trong xã còn gặp nhiều khó khăn, phương thức canh tác còn lạc hậu. Vì thế, cán bộ, đảng viên, người lao động của công ty phải sát cánh cùng bà con xây dựng cuộc sống mới, từng bước chuyển giao kỹ thuật trồng, chăm sóc và khai thác cao su để làm đổi đời cuộc sống của bà con trong tương lai. 

Ngày cuối năm, chúng tôi cùng cán bộ, đảng viên, người lao động Công ty Cổ phần cao su Sa Thầy đến xã Mô Rai để tổ chức Tổng kết Công tác phối hợp giữa công ty và bà con trong xã. Đêm biên giới Mô Rai gieo vào lòng chúng tôi quá nhiều cảm xúc. Đây là chủ quyền của Tổ quốc thiêng liêng cùng với đồng bào ruột thịt của mình đã bao đời gắn bó, bám đất, giữ rừng để hôm nay đang bước vào nhiệm vụ mới: đưa cây cao su phủ xanh đất rừng vùng biên giới, dựng xây cuộc sống no ấm, giàu mạnh. Trong men rượu cần ngây ngất, bên những lô cao su đang nhú mầm xanh đón gió mới mùa Xuân, già làng A Glá vít cần rượu thật sâu mời tôi cùng uống. Xong ông nói: “Cán bộ à, người dân Mô Rai với cán bộ làm cao su như anh em một nhà thôi. Cái bụng của cán bộ làm cao su nó tốt lắm, nó mang lại nhiều niềm vui cho dân làng mình đó. Chỉ có anh em trong nhà thì mới giúp nhau như thế chứ”.

Mùa Xuân đang về trên biên giới Mô Rai, những cán bộ, đảng viên, người lao động ở Công ty Cổ phần cao su Sa Thầy vẫn âm thầm chăm lo vun xới cho những lô cao su xanh thẳm. Giữa đất trời Tây Nguyên nắng và gió, tôi bất chợt chạm tay vào những chồi non cao su đang nhú lên những mầm xanh, lòng bâng khuâng nghe tiếng vọng thì thầm của đất thiêng qua màu sương khói tháng năm mà nghĩ về kỳ tích của những người đi mở đất ở Mô Rai sao mà kỳ diệu quá.

Nguyễn Khánh Hòa