Trải qua các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, dân tộc Chăm luôn đoàn kết với các dân tộc anh em, đóng góp sức người, sức của cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Có nhiều tấm gương sáng trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và quốc Mỹ như Anh hùng liệt sĩ Đổng Dậu, liệt sĩ Phú Như Lập, liệt sĩ Tài Đại Thông…

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước về công tác đối với đồng bào Chăm, thể hiện qua các Chỉ thị số 121-CT/TW, ngày 26/10/1981, Thông tri số 03-TT/TW, ngày 17/10/1991 của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Chỉ thị số 06/2004/CT-TTg, ngày 18/02/2004 của Thủ tướng Chính phủ cùng với việc quan tâm triển khai thực hiện của các cấp, các ngành đã làm chuyển biến trong nhận thức của nhiều cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức về công tác đối với dân tộc Chăm.

Hiện nay, kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào Chăm phát triển khá rõ nét, đời sống vật chất và tinh thần của người dân từng bước được nâng lên. Hệ thống hạ tầng cơ sở thiết yếu được quan tâm đầu tư: giao thông đi lại thuận tiện, 100% xã đều có trạm y tế và trường trung học cơ sở, trường tiểu học, hầu hết các xã đều có điện lưới quốc gia và hệ thống cung cấp nước sạch. Những hộ nghèo được hỗ trợ xây nhà ở và cấp bảo hiểm y tế. Trường Trung học Phổ thông Dân tộc Nội trú của tỉnh được nâng cấp khang trang. Trung tâm Nghiên cứu văn hóa Chăm được xây mới, tạo điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu, bảo tồn, phát triển văn hóa Chăm. Ban Biên soạn sách chữ Chăm (nay là Phòng Giáo dục Dân tộc) được củng cố để làm tốt công tác tham mưu về giáo dục dân tộc. Tiếng Chăm được phát trên Đài Phát thanh- Truyền hình của tỉnh. Các tổ chức thuộc tín ngưỡng, tôn giáo của đồng bào Chăm như: Hội đồng Sư cả tôn giáo Bàni, Hội đồng Chức sắc Chăm Bàlamôn, Ban Đại diện cộng đồng Islam Ninh Thuận được thành lập. Các làng nghề thủ công truyền thống được hỗ trợ để phát triển, các hộ làm nghề dệt thổ cẩm ở làng Mỹ Nghiệp (Phước Dân-Ninh Phước) được hỗ trợ với số vốn trên 9 tỷ đồng, các hộ làm nghề gốm ở làng Vĩnh Thuận (Phước Dân-Ninh Phước) trên 7 tỷ đồng. Các công trình kiến trúc đền, tháp được quan tâm trùng tu: Tháp Pô Klong Garai trên 10 tỷ đồng, Tháp Pô Rômê trên 10 tỷ đồng, trùng tu Tháp Hoà Lai (Ba Tháp) trên 9 tỷ đồng. Nhà văn hóa xã ở các vùng đồng bào Chăm sinh sống được quan tâm xây dựng phục vụ sinh hoạt, hội họp của người dân. Học sinh người Chăm tốt nghiệp trung học phổ thông (các xã miền núi) được vào học các lớp cử tuyển và các Trường Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương. Hiện nay, có hơn 1.000 sinh viên người Chăm tốt nghiệp đại học, cao đẳng đang làm việc ở các cấp, ngành trong và ngoài tỉnh. Trong số đó có nhiều người tiếp tục theo học Thạc sỹ, Tiến sỹ; hiện có 5 Tiến sỹ, 7 Thạc sỹ và 7 Bác sỹ chuyên khoa I, II…

Công tác quy hoạch, đào tạo, bố trí cán bộ người Chăm được quan tâm. Trong số cán bộ người Chăm đang làm việc tại các cơ quan, đơn vị, địa phương, có 2 đồng chí là Uỷ viên Ban chấp hành Tỉnh uỷ, 3 đồng chí là đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh, 1 đồng chí là đại biểu Quốc hội và nhiều cán bộ người Chăm đang giữ và đảm nhiệm các vị trí trong tỉnh.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, ở vùng đồng bào Chăm vẫn còn một số tồn tại, cần quan tâm khắc phục: Về kinh tế đã có sự phát triển nhưng còn chậm và thiếu bền vững. Đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào được cải thiện nâng lên so với trước nhưng nhìn chung vẫn còn thấp. Việc quy hoạch, đào tạo và bố trí cán bộ người Chăm vẫn còn bất cập. Nhiều sinh viên người Chăm tốt nghiệp hệ chính quy tập trung ở các trường đại học khó xin được việc làm do chưa có chính sách đặc thù. Khiếu kiện, tranh chấp đất vẫn còn xảy ra ở một số địa phương khi quy hoạch để phát triển các khu công nghiệp có giải toả đền bù. Tình hình truyền đạo và theo đạo trái pháp luật ảnh hưởng đến phong tục, tập quán, tín ngưỡng, tôn giáo và tình đoàn kết trong gia đình, dòng họ, làng xóm vẫn còn xảy ra. Một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của công tác dân tộc trong giai đoạn hiện nay; hiểu biết chưa nhiều về phong tục, tập quán, tín ngưỡng, tôn giáo, tâm tư, nguyện vọng chính đáng của đồng bào Chăm nên khi giải quyết nhiều vấn đề còn lúng túng.

Ngày hội của người Chăm

Để thời gian tới thực hiện tốt hơn nữa chính sách đối với dân tộc Chăm theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các cấp, các ngành cần thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác dân tộc, phấn đấu thực hiện tốt mục tiêu: “Các dân tộc trong đại gia đình Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; cùng nhau thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”.

ThS. Đổng Văn Dinh

[TT: PLN]