Hiệu quả từ luân chuyển cán bộ

Tân Thịnh là xã thuần nông nằm ven TP Yên Bái, đang trong quá trình đô thị hóa, nhiều vấn đề mới nảy sinh, nhất là việc giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án của tỉnh. Năm 2009, do để xảy ra mất đoàn kết kéo dài, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ trong Ðảng, một số cán bộ chủ chốt của xã bị kỷ luật. Trước tình hình đó, Thành ủy đã điều động đồng chí Nguyễn Xuân Ngọ, Bí thư Ðảng ủy phường Yên Thịnh về giữ chức vụ Bí thư Ðảng ủy, đồng thời làm Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tân Thịnh.

Vận dụng những kinh nghiệm công tác trước đây, kết hợp lắng nghe ý kiến đóng góp của người dân, đồng chí Ngọ đã cùng tập thể cấp ủy xã xây dựng Tân Thịnh thành một điểm sáng trong phát triển kinh tế - xã hội. Chỉ trong ba năm, xã đã hoàn thành 12 km đường giao thông nông thôn; xây dựng 09 nhà văn hóa thôn; trạm y tế xã; tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 18% xuống 10%. Nhân dân đồng tình hiến 12 nghìn m2 đất làm đường và nhà văn hóa; đóng góp hơn 3 nghìn ngày công và 800 triệu đồng xây dựng các công trình phúc lợi. Xã đã tổ chức giải phóng mặt bằng phục vụ công trình đường tránh ngập của tỉnh liên quan đến quyền lợi của 283 hộ dân, trong đó có 86 hộ phải di chuyển, nhưng không để xảy ra khiếu nại, tố cáo. Chỉ trong 10 tháng triển khai, nhà thầu xây dựng đã nhận được mặt bằng sạch. Các hộ dân được bố trí nơi tái định cư có đầy đủ nước sạch, điện lưới, đường bê tông. Những kết quả ban đầu ở Tân Thịnh khẳng định sự đúng đắn của việc điều động, luân chuyển "ngang" cán bộ cấp xã, phường.

Trong 10 năm gần đây, tỉnh Yên Bái đã đưa 79 cán bộ huyện về xã; 27 cán bộ xã lên huyện công tác. Ðồng chí Hoàng Văn Thuyên, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Yên Bái, đánh giá: Việc luân chuyển, tăng cường cán bộ từ cấp huyện xuống xã và từ xã về huyện đã cơ bản khắc phục tình trạng cục bộ, khép kín trong công tác cán bộ ở từng ngành, từng địa phương; khắc phục tình trạng trì trệ, "chủ nghĩa kinh nghiệm" trong điều hành, nhất là đối với hai huyện đặc biệt khó khăn là Mù Cang Chải và Trạm Tấu. Việc điều chuyển cán bộ, đưa cán bộ diện quy hoạch đi đào tạo, bồi dưỡng đã tạo điều kiện cho cán bộ tích lũy kinh nghiệm ở các lĩnh vực, môi trường công tác khác nhau, giúp họ rèn luyện toàn diện, trưởng thành nhanh hơn.

Thu hái đi đôi với đào tạo

Sơn La là tỉnh xúc tiến nhanh các giải pháp chuẩn hóa trình độ cán bộ. Có xã cùng lúc cử 5, 6 cán bộ đi học, dẫn đến thiếu người làm việc. Ðể lấp những khoảng trống này, tỉnh chủ trương tăng cường cán bộ từ huyện xuống xã, đồng thời thí điểm triển khai mô hình "chi bộ cụm bản" để tăng cường sức mạnh cho các thôn, bản thưa dân, ít đảng viên. Hằng năm, tỉnh trích từ ngân sách địa phương hơn 120 tỷ đồng chi trả phụ cấp đối với 16 chức danh không chuyên trách ở bản, tiểu khu, tổ dân phố.

Một giải pháp khác mà nhiều tỉnh đang triển khai là thu hút sinh viên chính quy tốt nghiệp loại khá, giỏi các trường đại học về công tác tại các xã, phường nhằm tăng cường nhân lực được đào tạo cơ bản cho cấp xã, đồng thời tạo nguồn cán bộ kế cận. Uỷ ban nhân dân thành phố Yên Bái ký hợp đồng với 26 sinh viên đã tốt nghiệp đại học về công tác tại các xã, phường. Thành phố sử dụng nguồn tăng thu để chi trả lương và đóng bảo hiểm xã hội cho những cán bộ này; hỗ trợ 30% mức lương hiện hưởng đối với cán bộ các phòng, ban ở thành phố được điều động làm cán bộ ở phường, 40% đối với cán bộ điều động đi xã; cán bộ phường được điều động sang làm cán bộ xã được hỗ trợ 30%.

Anh Triệu Sinh Vĩnh, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Bản Mù, huyện Trạm Tấu, đang tham gia Dự án trí thức trẻ tại các xã đặc biệt khó khăn cho biết: Là người dân tộc Dao, anh phải học thêm tiếng Mông vì xã toàn người Mông, đồng thời phải tìm hiểu tập tục sinh hoạt của đồng bào. Anh đã trưởng thành thêm nhiều từ những công việc mới như sử dụng máy tính, vận động nhân dân vệ sinh chuồng trại gia súc, cho đến hướng dẫn đồng bào thực hiện Luật Giao thông, không ăn Tết theo phong tục cũ kéo dài cả tháng...

Ðể nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ, công chức xã, các tỉnh mở nhiều lớp đại học, cao đẳng, trung cấp tại địa bàn, tạo điều kiện cho cán bộ vừa học, vừa làm. Các tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ, Tuyên Quang thu hút sinh viên khá, giỏi về các xã đặc biệt khó khăn công tác, nhiều người đã tình nguyện gắn bó lâu dài, trở thành công chức tại địa phương. Không chỉ "luân chuyển dọc" và "luân chuyển ngang" cán bộ cấp huyện và cấp cơ sở, tỉnh Hà Giang thí điểm đưa cán bộ xã lên học việc ở huyện khoảng sáu tháng, đưa cán bộ thôn lên học việc ở xã khoảng một tháng. Cách làm đó đã nâng cao tầm nhìn, tính chuyên nghiệp cho cán bộ cơ sở.

Cần đầu tư cho cơ sở

Ban Chỉ đạo Tây Bắc và Ban Thường vụ các Tỉnh ủy coi việc phát triển nhanh nguồn nhân lực là khâu đột phá chiến lược của toàn vùng, nhân tố quan trọng nhất để bảo đảm an ninh trật tự vùng biên giới. Theo tổng hợp của Ban Chỉ đạo Tây Bắc, hiện nay toàn vùng có hơn 50% số cán bộ xã, 77% số công chức xã đạt chuẩn về trình độ theo quy định và 44% số cán bộ không chuyên trách (Phó các đoàn thể, Bí thư chi bộ, trưởng thôn, bản...) được đào tạo, bồi dưỡng. Tuy nhiên, nhìn vào con số này, các tỉnh vẫn còn nhiều việc phải làm để thực hiện được các mục tiêu của Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020 của Chính phủ.
Năm 2009, toàn vùng có 3.500 thôn, bản chưa có chi bộ và 268 thôn, bản chưa có đảng viên, đến nay, chỉ còn 1.848 thôn, bản chưa có chi bộ và 86 thôn, bản chưa có đảng viên. Năm 2013, các tỉnh kết nạp được 21.514 đảng viên mới, nâng tổng số đảng viên của toàn vùng lên 660.826 đảng viên. Ðó là kết quả của hàng loạt biện pháp củng cố chi bộ vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn. Tỉnh Yên Bái tăng cường đảng viên thuộc Chi bộ Văn phòng Ðảng ủy, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân xã về sinh hoạt ở một số huyện vùng cao, những đảng viên này sinh hoạt tại chi bộ thôn, bản. Bên cạnh nhiệm vụ làm hạt nhân phát triển đảng cho các chi bộ thôn, bản, thì nhiệm vụ hết sức quan trọng là phát hiện nguồn cán bộ, củng cố hệ thống chính trị cơ sở. Nguồn cán bộ thôn, bản chủ yếu là thanh niên đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự, người có trình độ từ trung học cơ sở trở lên. Một số tỉnh như Ðiện Biên, Hà Giang, Cao Bằng phân công đảng viên là giáo viên, bộ đội biên phòng tham gia sinh hoạt cùng những chi bộ thôn, bản còn yếu kém. Hàng loạt biện pháp tạo nguồn cán bộ tại chỗ, kết hợp giữa giáo dục - đào tạo với bồi dưỡng, luân chuyển cán bộ của các tỉnh vùng Tây Bắc góp phần xây dựng hệ thống chính trị cơ sở ngày càng vững chắc. Hoạt động của các tổ chức cơ sở Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đi vào nền nếp, góp phần giải quyết các vấn đề phức tạp nảy sinh.

Thực tế cho thấy, để xây dựng đội ngũ cán bộ vững chắc và lâu dài cho khu vực Tây Bắc, quan trọng nhất vẫn là đào tạo từ nguồn nhân lực tại chỗ. Do đó, cần tăng cường bồi dưỡng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số để họ đủ sức đảm đương nhiệm vụ lãnh đạo, quản lý. Tăng dần tỷ lệ cán bộ là người dân tộc thiểu số, cán bộ nữ, cán bộ trẻ. Cùng với việc đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển các vị trí công việc khác nhau, các tỉnh cần từng bước cải thiện chế độ phụ cấp, chế độ đi công tác, sinh hoạt phí cho cán bộ vùng cao. Các ban, bộ, ngành hữu quan cần phối hợp với Ban Chỉ đạo Tây Bắc và các tỉnh tổng kết, đánh giá các mô hình luân chuyển cán bộ theo chiều dọc và chiều ngang, đánh giá hiệu quả của các mô hình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; nghiên cứu một số mô hình làm tốt công tác phát triển Đảng vùng trọng yếu, đặc biệt khó khăn, có nhiều đồng bào di cư tự do, làm cơ sở tham mưu cho Ðảng, Nhà nước ban hành các chủ trương, chính sách về cán bộ cơ sở. Chính phủ cần xem xét cân đối giữa đầu tư nguồn nhân lực và đầu tư cơ sở vật chất, nên chăng ưu tiên đầu tư cho con người - xây dựng nguồn nhân lực tại chỗ, nhằm chủ động nguồn cán bộ cơ sở cho nhiệm kỳ Đại hội Ðảng tới, góp phần bảo đảm an ninh cho vùng phên dậu Tây Bắc của Tổ quốc.

Hồng Hà - Thanh Sơn - Đức Tuấn

Tạp chí Dân tộc số 161, tháng 5/2014

[TT: PLN]